der Irrtum
być w błędzie - im Irrtum sein
Przykładowe zdanie: Ein Testament kann angefochten werden, soweit der Erblasser über den Inhalt seiner Erklärung im Irrtum war. = Testament można podważyć, o ile spadkodawca był w błędzie co do treści swego oświadczenia.
die Miete (DE)/der Mietzins (AT)
czynsz z góry - die Miete/der Mietzins im Voraus
obniżyć czynsz - die Miete herabsetzen
płacić umówiony czynsz - die vereinbarte Miete zahlen/entrichten
podnieść czynsz - die Miete anheben/die Miete erhöhen
die Ermittlungen
postanowienie o wszczęciu dochodzenia - der Beschluss über die Einleitung der Ermittlungen
podjąć dochodzenie - die Ermittlungen aufnehmen
prowadzić dochodzenie z urzędu - die Ermittlungen von Amts wegen durchführen
umorzyć dochodzenie - die Ermittlungen einstellen
wszcząć dochodzenie - die Ermittlungen einleiten
zakończyć dochodzenie - die Ermittlungen abschließen
die Strafanzeige
złożyć doniesienie o popełnieniu przestępstwa - die Strafanzeige erstatten
die Erbfolge
dziedziczenie testamentowe - die testamentarische Erbfolge
dziedziczenie ustawowe - die gesetzliche Erbfolge
das Interesse
interes prawny - ein rechtliches Interesse
uzasadniony interes - ein berechtigtes Interesse
die Vertragsstrafe
być zobowiązanym do zapłaty kary umownej - zur Zahlung einer Vertragsstrafe verpflichtet sein
ograniczyć karę umowną ogólnie do kwoty … € - eine Vertragsstrafe insgesamt auf € ….begrenzen
die Klausel
klauzula arbitrażowa- die Schiedsgerichtsklausel (lub die Schiedsklausel)
klauzula mediacyjna - die Mediationsgerichtsklausel
klauzula salwatoryjna - die salvatorische Klausel
das Zivilgesetzbuch (wg strategii egzotyzacji)
poln. Bürgerliches Gesetzbuch (poln. BGB) (wg strategii udomowienia)
das Verwaltungsverfahrensgesetzbuch (wg strategii egzotyzacji)
das Zivilverfahrensgesetzbuch (wg strategii egzotyzacji)
poln. Zivilprozessordnung (poln. ZPO) (wg strategii udomowienia)
das Strafverfahrensgesetzbuch (wg strategii egzotyzacji)
poln. Strafprozessordnung (poln. StPO) (wg strategii udomowienia)
das Gesetzbuch über das Ordungswidrigkeitsverfahren (wg strategii egzotyzacji)
poln. Gesetz über Ordnungswidrigkeiten (poln. OWiG) (wg strategii udomowienia)
das Familien- und Vormundschaftsgesetzbuch (wg strategii egzotyzacji)
poln. Bürgerliches Gesetzbuch (poln. BGB) (wg strategii udomowienia)
das Handelsgesellschaftengesetzbuch / Gesetzbuch über die Handelsgesellschaften (wg strategii egzotyzacji)
das Ordnungswidrigkeitsgesetzbuch (wg strategii egzotyzacji)
Gesetz über Ordnungswidrigkeiten (wg strategii udomowienia)
die Verfahrenskosten
Koszty postępowania ponosi pozwany. - Die Verfahrenskosten trägt der Beklagte.
das Grundbuch
dokonać skreślenia prawa wpisanego w księdze wieczystej - das eingetragene Recht im Grundbuch löschen
wpisać do księgi wieczystej - in das Grundbuch eintragen
założyć księgę wieczystą - ein Grundbuch anlegen
akta księgi wieczystej - die Grundakt
dział księgi wieczystej - die Grundbuchabteilung
jawność księgi wieczystej - die Publizität des Grundbuches
rękojmia wiary publicznej księgi wieczystej - öffentlicher Glaube des Grundbuches
treść księgi wieczystej - der Inhalt des Grundbuchs
wgląd do księgi wieczystej - die Grundbucheinsicht
wyciąg z księgi wieczystej - der Grundbuchauszug
ustawa o księgach wieczystych i hipotece - Gesetz über die Grundbucher und Hypothek
der Schöffe/ die Schöffin (w postępowaniu karnym)
Handelsrichter (w postępowaniu gospodarczym)
ehrenamtlicher Richter/Laienrichter (w pozostałych rodzajach spraw)
nichtig
Przykładowe zdanie: Eine Anordnung des Erblassers, durch die er verbietet, das Testament alsbald nach seinem Tod zu eröffnen, ist nichtig. = Nieważne jest postanowienie spadkodawcy, które zakazuje otwarcia testamentu natychmiast po jego śmierci.
die Zeugenbeeidigung (w postępowaniu cywilnym) die Zeugenvereidigung (w postępowaniu karnym)
die Zinsen Czytaj więcej ...
odsetki kapitałowe - die Kapitalzinsen
odsetki umowne - die vertraglichen Zinsen
odsetki za opóźnienie - die Verspätungszinsen
odsetki maksymalne - die Höchstzinsen
odsetki ustawowe - die gesetzlichen Zinsen
odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych - die gesetzlichen Verspätungszinsen in den Handelsgeschäften
wymagalne odsetki - fällige Zinsen
zaległe odsetki - rückständige Zinsen
naliczyć/ policzyć odsetki - die Zinsen berechnen
obniżyć odsetki - die Zinsen herabsetzen/ sinken
podnieść odsetki - die Zinsen anheben
podwyższyć odsetki - die Zinsen erhöhen
ustalić odsetki - die Zinsen festsetzen
wysokość odsetek - die Zinsenhöhe
zaległość w odsetkach - der Zinsenrückstand
das Organ
organy spółki - die Organe der Gesellschaft
organy spółki z o.o. Czytaj więcej ...
organy spółki akcyjnej Czytaj więcej ...
organy powiatu - die Landkreisorgane
organ ścigania karnego - die Strafverfolgungsbehörde
organy województwa - die Woiwodschaftsorgane
unter Androhung der Nichtigkeit/ zur Vermeidung der Nichtigkeit
Niektórzy używają konstrukcji z Wirksamkeit, np.:
Zmiany niniejszej umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. = Änderungen des vorliegenden Vertrages bedürfen zur ihrer Wirksamkeit einer schriftlichen Form.
haften
nie ponosić odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania - nicht haften für die Abnutzung der Sache, die die Folge ihrer ordnungsgemäßen Nutzung ist
der Beschluss
postanowienie o wszczęciu dochodzenia - Beschluss über die Einleitung der Ermittlungen
postanowienie o - der Beschluss über
das Verfahren
podjąć postępowanie - ein Verfahren aufnehmen
przeprowadzić postępowanie - ein Verfahren durchführen
umorzyć postępowanie - ein Verfahren einstellen
wstąpić do postępowania - einem Verfahren beitreten
wstrzymać postępowanie - ein Verfahren unterbrechen
wszcząć postępowanie - ein Verfahren einleiten
wziąć udział w postępowaniu - an einem Verfahren teilnehmen
wznowić postępowanie - ein Verfahren wiederaufnehmen
zarządzić nowe postępowanie - das neue Verfahren anordnen
postępowanie o uznanie za zmarłego - das Todeserklärungsverfahren
postępowanie cywilne - das Zivilverfahren
postępowanie egzekucyjne - das Zwangsvollstreckungsverfahren
postępowanie międzynarodowe - das internationale Verfahren
postępowanie nieprocesowe - nichtstreitiges Verfahren (według egzotyzacji), Verfahren in Angelegenheiten der freiwilligen Gerichtsbarkeit (DE) (według strategii udomowienia), Außerstreitverfahren (A) (według strategii udomowienia)
postępowanie rozpoznawcze - das Erkenntnisverfahren
postępowanie przygotowawcze - das Ermittlungsverfahren
postępowanie zabezpieczające - das Verfahren des vorläufigen Rechtsschutzes
die Klage
powództwo o odszkodowanie - die Klage auf Schadenersatz
dopuścić powództwo - die Klage zulassen
Przykładowe zdanie: Schließlich hatte das Gericht im vergangenen Dezember die Klage auf Schadensersatz von Jan Kowalski zugelassen.
oddalić powództwo - die Klage abweisen
Przykładowe zdanie: Das Gericht wies die Klage des Klägers Vaters gegen Beklagten ab.
wnieść powództwo - eine Klage einreichen
wystąpić z powództwem/wytoczyć powództwo - eine Klage erheben
das Recht
przysługiwać komuś prawo - jmd. das Recht zustehen
wykonywać prawa - die Rechte ausüben
prawo do nieruchomości - ein Recht an einem Grundstück
das Pfandrecht
ustawowe prawo zastawu - das gesetzliche Pfandrecht
przysługiwać ustawowe prawo zastawu - das gesetzliche Pfandrecht zustehen
der Ministerpräsident/ der Premierminister/ der Vorsitzende des Ministerrates
der Geschäftsführer
powołać prezesa zarządu/ członka zarządu - zum Geschäftsführer bestellen
der Protokollführer/ die Protokollführerin
Przykładowe zdanie: Podczas narady i głosowania oprócz członków składu orzekającego może być obecny jedynie protokolant = Während der Beratung und der Abstimmung darf neben den Mitgliedern des Spruchkörpers lediglich der Protokollführer anwesend sein.
die Verjährung
podlegać przedawnieniu - der Verjährung unterliegen
Przykład zdania: Prawo domagania się od drugiego działania lub zaniechania (roszczenie), ulega przedawnieniu. = Das Recht, von einem anderen ein Tun oder Unterlassen zu verlangen (Anspruch), unterliegt der Verjährung.
termin przedawnienia - die Verjährungsfrist
Przykład zdania: Zwykły termin przedawnienia wynosi trzy lata. = Die regelmäßige Verjährungsfrist beträgt drei Jahre.
początek biegu przedawnienia - der Verjährungsbeginn
Przykład zdania: Termin przedawnienia roszczeń, które nie podlegają zwykłemu terminowi przedawnienia, biegnie z początkiem roszczenia, o ile inny początek biegu przedawnienia nie jest określony. = Die Verjährungsfrist von Ansprüchen, die nicht der regelmäßigen Verjährungsfrist unterliegen, beginnt mit der Entstehung des Anspruchs, soweit nicht ein anderer Verjährungsbeginn bestimmt ist.
Annahme als Kind (Niemcy)
Annahme an Kindestatt (Austria)
Adoption (Szwajcaria)
der Rechtsanwalt
okręgowa izba radców prawnych- die Bezirkskammer der Rechtsanwälte
wpis na listę radców prawnych - die Aufnahme in das Verzeichnis der Rechtsanwälte
der Rechtspfleger
Przykładowe zdanie: Postanowienie o ustanowieniu albo odmowie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego może wydać także referendarz sądowy. = Der Beschluss über Bestellung eines Rechtsanwalts oder eines Rechtsberaters oder Abweisung des diesbezüglichen Antrags kann auch vom Rechtspfleger erlassen werden.
der Anspruch
początek roszczenia - die Entstehung des Anspruchs
Przykładowe zdanie: Termin przedawnienia roszczeń, które nie podlegają zwykłemu terminowi przedawnienia, biegnie z początkiem roszczenia, o ile inny początek biegu przedawnienia nie jest określony = Die Verjährungsfrist von Ansprüchen, die nicht der regelmäßigen Verjährungsfrist unterliegen, beginnt mit der Entstehung des Anspruchs, soweit nicht ein anderer Verjährungsbeginn bestimmt ist.
die Verhandlung
zamknąć rozprawę - die Verhandlung schließen
Rozprawa zakończyła się. - Die Verhandlung ist beendet.
die Verfügung
die letztwillige Verfügung - rozrządzenie na wypadek śmierci
Przykładowe zdanie: Eine letztwillige Verfügung kann angefochten werden, soweit der Erblasser über den Inhalt seiner Erklärung im Irrtum war. = Rozrządzenie na wypadek śmierci można podważyć, o ile spadkodawca był w błędzie co do treści swego oświadczenia.
→ wojewódzki sąd administracyjny
→ Naczelny Sąd Administracyjny
das das Berufungsgericht/ das Appelationsgericht/ (wg strategii egzotyzacji)
das Oberlandgericht (DE) (wg strategii udomowienia)
das Oberlandesgericht (A) (wg strategii udomowienia)
das Bezirksgericht (wg strategii egzotyzacji)
das Landgericht (DE) (wg strategii udomowienia)
das Landesgericht (A) (wg strategii udomowienia)
das Regionalgericht (według strategii egzotyzacji)
das Amtsgericht (DE) (według strategii udomowienia)
das Bezirksgericht (A) (według strategii udomowienia)
das Regionalgericht für Kraków - Podgórze in Kraków (według strategii egzotyzacji)
das Amtsgericht für Kraków - Podgórze in Kraków (DE) (według strategii udomowienia)
das Bezirksgericht für Kraków - Podgórze in Kraków (A) (według strategii udomowienia)
das Regionalgericht Lublin - Zachód in Lublin (według strategii egzotyzacji)
das Amtsgericht Lublin - Zachód in Lublin (DE) (według strategii udomowienia)
das Bezirksgericht Lublin - Zachód in Lublin (A) (według strategii udomowienia)
das Regionalgericht Katowice (według strategii egzotyzacji)
das Amtsgericht Katowice (DE) (według strategii udomowienia)
das Bezirksgericht Katowice (A) (według strategii udomowienia)
der Beitrag
składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - der Rentenversicherungsbeitrag
składka na ubezpieczenia społeczne - der Sozialversicherungsbeitrag
składka na ubezpieczenie chorobowe - der Krankenversicherungsbeitrag
składka na ubezpieczenie wypadkowe - der Unfallversicherungsbeitrag
składka na ubezpieczenie zdrowotne - der Krankenkassenbeitrag
der Skontoabzug
być uprawnionym do skonta w wysokości …% - zu einem Skontoabzug In Höhe von … Prozent berechtigt sein
die Gesellschaft
zarejestrowanie spółki w rejestrze - die Eintragung der Gesellschaft in das Register
der Einspruch
wnieść sprzeciw - einen Einspruch erheben
sprzeciw podtrzymany - Einspruch stattgegeben
sprzeciw odrzucony - Einspruch abgelehnt
der Sachverhalt
przedstawić stan faktyczny - den Sachverhalt darstellen
ustalić stan faktyczny - den Sachverhalt feststellen
der Zeuge
zeznawać jako świadek - als Zeuge aussagen
przesłuchać świadka - einen Zeugen vernehmen
odebrać przyrzeczenie od świadka - einen Zeugen vereidigen (w postępowaniu karnym)
odebrać przyrzeczenie od świadka - einen Zeugen beeidigen (w postępowaniu cywilnym)
Aktenzeichen (w skrócie AZ) (w Niemczech)
Geschäftszahl (w skrócie GZ) (w Austrii)
das Baugelände
przejąć protokolarnie teren budowy - das Baugelände protokollarisch übernehmen
die Frist
termin rękojmi - die Gewährlesitungsfrist
termin rozpoczyna się od odbioru towaru - die Frist beginnt mit der Abnahme der Ware
das Testament Czytaj więcej ...
testament allograficzny - ein vor zwei Zeugen errichtetes Testament
testament holograficzny - holografisches Testament/ eigenhändiges Testament
testament notarialny - notarielles Testament
testament szczególny - besonderes Testament
testament zwykły - ordentliches Testament
odwołać testament - ein Testament widerrufen
Przykład zdania:
Der Erblasser kann ein Testament nur persönlich errichten. = Spadkodawca może sporządzić testament tylko osobiście.
otworzyć testament - ein Testament eröffnen
Przykład zdania:
Eine Anordnung des Erblassers, durch die er verbietet, das Testament alsbald nach seinem Tod zu eröffnen, ist nichtig. = Nieważne jest postanowienie spadkodawcy, które zakazuje otwarcia testamentu natychmiast po jego śmierci.
podważyć testament - ein Testament anfechten
Przykład zdania:
Ein Testament kann angefochten werden, soweit der Erblasser über den Inhalt seiner Erklärung im Irrtum war. = Testament można podważyć, o ile spadkodawca był w błędzie co do treści swego oświadczenia.
sporządzić testament - ein Testament errichten
Przykład zdania:
Der Erblasser kann ein Testament nur persönlich errichten. = Spadkodawca może sporządzić testament tylko osobiście.
die Versicherung
ubezpieczenie chorobowe - die Krankenversicherung
ubezpieczenie emerytalne - die Rentenversicherung
ubezpieczenie rentowe - die Berufsunfähigkeitsversicherung
ubezpieczenie społeczne - die Sozialversicherung
ubezpieczenie wypadkowe - die Unfallversicherung
ubezpieczenie zdrowotne - die Krankenversicherung
der Verfahrensbeteiligter/der Beteiligter (według strategii egzotyzacji)
der Antragsgegner (według strategii udomowienia – Niemcy)
der Gegner der gefährdeten Partei (według strategii udomowienia – Austria)
der Vertrag
umowa o/na - der Vertrag über
niniejsza umowa - dieser Vertrag
umowa w formie pisemnej - ein Vertag in schriftlicher Form
odstąpić od umowy - von einem Vertrag zurücktreten
podpisać umowę - einen Vertrag unterzeichnen
przedłużyć umowę - einen Vertrag verlängern
rozwiązać umowę - einen Vertrag auflösen
spisać/sporządzić umowę - einen Vertrag aufsetzen
wykonać umowę - einen Vertrag erfüllen
wypowiedzieć umowę - einen Vertrag kündigen
zawrzeć umowę - einen Vertrag abschließen/schließen
zmienić umowę - einen Vertrag ändern
der Mietvertrag
umowa najmu na czas określony - der Mietvertrag auf eine bestimmte Zeit
umowa najmu na czas nieokreślony - der Mietvertrag auf eine unbestimmte Zeit
milczące przedłużenie umowy najmu - stillschweigende Verlängerung des Mietverhältnisses
das Gesetz
na mocy ustawy - kraft Gesetzes
ustawa o radcach prawnych - das Gesetz über die Rechtsanwälte
ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości – Gesetz über die Rechnungslegung vom 29. September 1994
ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Gesetz über die Steuer von Waren und Dienstleistungen vom 11. März 2004/ Mehrwertsteuergesetz vom 11. März 2004
ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych – Gesetz über die Steuer auf zivilrechtliche Rechtsgeschäfte vom 9. September 2000
ustawa z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych – Einkommensteuergesetz vom 26. Juli 1991
ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych - das Gesetz vom 25. Juli 2002 über die Verfassung der Verwaltungsgerichte
ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - das Gesetz vom 30. August 2002 über das Verfahren vor den Verwaltungsgerichten
ustawa o ubezpieczeniach społecznych - das Gesetz zum Sozialversicherungssystem
ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych - das Gesetz zur Sozialversicherung für Arbeitsunfälle und Berufskrankheiten
der Nießbrauch (wg prawa niemieckiego)
der Fruchtgenuss lub die Fruchtnießung (wg prawa austriackiego)
die Nutznießung (wg prawa szwajcarskiego)
die Ladung
otrzymać wezwanie na przesłuchanie - die Ladung zur Vernehmung erhalten
doręczyć prawidłowo wezwanie - eine Ladung ordnungsgemäß zustellen
schuldig
uznać kogoś winnym - jdn für schuldig befinden (także erklären)
uznać się winnym - sich schuldig bekennen
der Gerichtsstand
uzgodnić właściwość miejscową sądu- den Gerichsstand vereinbaren
die Woiwodschaft
województwo dolnośląskie - Woiwodschaft Niederschlesien
województwo kujawsko-pomorskie - Woiwodschaft Kujawien-Pommern
województwo lubelskie - Woiwodschaft Lublin
województwo lubuskie - Woiwodschaft Lebus
województwo łódzkie - Woiwodschaft Lodz
województwo małopolskie - Woiwodschaft Kleinpolen
województwo mazowieckie - Woiwodschaft Masowien
województwo opolskie - Woiwodschaft Oppeln
województwo podkarpackie - Woiwodschaft Vorkarpaten
województwo podlaskie - Woiwodschaft Podlachien
województwo pomorskie - Woiwodschaft Pommern
województwo śląskie - Woiwodschaft Schlesien
województwo świętokrzyskie - Woiwodschaft Heiligkreuz
województwo warmińsko-mazurskie - Woiwodschaft Ermland-Masuren
województwo wielkopolskie - Woiwodschaft Großpolen
województwo zachodniopomorskie - Woiwodschaft Westpommern
die Wirtschaftsabteilung des Nationalen Gerichtsregisters/ Nationalen Handelsregisters
der Unfall
wypadek przy pracy - der Arbeitsunfall
wypadek w drodze do/ z pracy - der Unfall auf dem Weg zur/ von der Arbeit
kündigen
wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych - das Mietverhältnis unter Einhaltung der gesetzlichen Fristen kündigen
das Urteil
wyrok uniewinniający - der Freispruch
uznać wyrok za nieważny - das Urteil für ungültig erklären
anulować wyrok - das Urteil annullieren
wydać wyrok - das Urteil fällen (także erlassen)
der Woiwodschaftsvorstand
członek zarządu województwa - der Mitglied des Woiwodschaftsvorstands
das Pfandrecht
przedmiot zastawu - der Gegenstand des Pfandrechts
zastaw na prawach - das Pfandrecht an Rechten
die Bescheinigung
zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek - die Bescheinigung über eine Nichtsäumigkeit des Sozialversicherungsträgers
die Gesellschafterversammlung
nadzwyczajne zgromadzenie wspólników - die außerordentliche Gesellschafterversammlung
zwyczajne zgromadzenie wspólników - die ordentliche Gesellschafterversammlung
